Alfons Gregori i Gomis,
Element ideologiczny w literaturze fantastycznej

Pierwszym celem tego projektu naukowego jest określenie różnorodnych stosunków między ideologią a fikcją literacką w fantastycznym trybie narracyjnym, czyli analiza myślenia ideowego, procesu jego konstruowania i formułowania w formacie literackim. Korpus tekstowy projektu stanowić będą głównie utwory literackie należące do XIX i XX w., czyli zespół tekstów prozatorskich uznawanych przez literaturoznawców ostatnich dekad za charakterystyczne dla fantastycznego trybu literackiego. Ze szczególną uwagą potraktowane zostają dzieła należące do literatury hiszpańskiej – m.in., Miguel de Unamuno, Pío Baroja, E. Pardo Bazán, Álvaro Cunqueiro, Cristina Fernández Cubas, José María Merino – oraz katalońskiej – m.in., Joaquim Ruyra, Joan Perucho, Pere Calders, Maria Antònia Oliver, Jaume Fuster, Albert Sánchez Piñol.

W związku z szerokim horyzontem zakrojonych badań, ich podstawa metodologiczna powinna mieć charakter interdyscyplinarny. W związku z tym, narzędzia badawcze obejmą nie tylko metodologię z zakresu teorii literatury oraz literaturoznawstwa, a także metodologię związaną z pojęciem ideologii wypracowaną poprzez nauki polityczne, ale również prace dotyczące analizy dyskursu, antropologii, psychologii i inne mogące rzucić światło na wieloaspektowy charakter problemu. Uwzględnienie tych różnych dyscyplin badawczych pomoże usytuować narrację fantastyczną w kontekście różnorodnego, bogatego pojęcia ideologii.
Bez wątpienia można stwierdzić, iż analiza tej problematyki powinna skutkować zmianą tradycyjnej wizji ideologii powstałej w kontekście sprostowanych, jednak często obecnych postulatów marksistowskich. Biorąc pod uwagę fakt, iż ideologia zostanie potraktowana za pomocą najnowszych narzędzi analizy pochodzących z innych dziedzin naukowych w zakresie humanistyki, i równocześnie samo pojęcie literatury zostanie zanalizowane w otwartej i dynamicznej perspektywy badawczej, projekt ten może się okazać ważnym krokiem na drodze zrozumienia i przystosowania różnych kategorii związanych z fantastyką, abstrahowaniem oraz wyobrażalnością.

Badania finansowane z funduszy grantu NCN 2011/01/B/HS2/03615
Okres realizacji projektu: 2011-2015

Alfons Gregori pracuje na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu od 1999 r. Napisał pracę doktorską dotyczącą problematyki związanej z literaturą porównawczą, mianowicie zaangażowanej poezji francuskiej i katalońskiej powojennej. Razem z dr hab. Barbarą Łuczak założył na UAM pierwszą w Polsce Pracownię Katalonistyki, którą obecnie ma zaszczyt kierować. Jest współredaktorem prac zbiorowych: El enfoque social y cultural en los estudios lingüísticos y literarios (2003), Discurso sobre fronteras – fronteras del discurso: estudios del ámbito ibérico e iberoamericano (2007), “Un monográfico cargado de futuro” (Romanica.Doc) (2011) i “Literatury mniejsze” Europy romańskiej (2012). Opublikował ponad pięćdziesięciu artykułów w czasopismach akademickich, monografiach i publikacjach pokonferencyjnych. Prowadzi dość zróżnicowane badania, których motywem przewodnim jest tożsamość i wymowa ideologiczna tekstu. Posiada publikacje nawiązujące do problematyki związanej z teorią literatury fantastycznej, gender studies, analizą przekładów literackich i badaniami nad współczesną muzyką popularną. Wygłosił wykłady gościnne w Polsce, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii. W tym kraju recenzował różne pracy doktorskie poświęcone folklorystyce, literaturze katalońskiej, frazeologii czy dydaktyce języków obcych. Pod koordynacją Witolda Maciejewskiego współpracuje z ekipą w redagowaniu słownika katalońsko-polski/polsko-kataloński, który planują publikować w barcelońskim wydawnictwie Enciclopèdia Catalana. Zajmuje się także upowszechnianiem w Polsce wiedzy dotyczącej obszarów katalońskojęzycznych oraz konsultacjami filologicznymi w przypadku tłumaczeń.