Mowa kierowana do dzieci i dorosłych: badanie wstępne z użyciem artykulografu Carstens AG501

W wypowiedziach kierowanych do dzieci (ang. IDS – Infant Directed Speech) obserwuje się m.in. większą zmienność iloczasową, szerszy zakres zmian f0, wyższy stosunek F1/F2, aniżeli w mowie kierowanej do osób dorosłych (ADS – Adult Directed Speech). Jednym z możliwych uzasadnień tych różnic jest hiperartykulacja w IDS. Celem projektu jest zbadanie występowania cech hiperartykulacji samogłosek w obiektywnym badaniu artykulograficznym.

Scenariusz sesji nagraniowej obejmie realizacje krótkich wypowiedzi izolowanych w dwóch warunkach eksperymentalnych: ADS i IDS. Działanie będzie realizowane w ramach następujących etapów zasadniczych:

(1) opracowanie i ewaluacja procedury eksperymentalnej we współpracy z zespołem Pracowni Fonetyki Stosowanej im. Marii Przybysz-Piwko, a w szczególności z dr hab. Anitą Lorenc;

(2) rejestracja wypowiedzi z użyciem artykulografu Carstens AG501 i rejestratorów audio Zoom NH4;

(3) analiza wyników w wymiarach artykulacyjnych i akustycznych, z uwzględnieniem odniesienia do normy wymawianiowej określonej w projekcie pod kierunkiem dr hab. A. Lorenc pn. Współczesna wymowa polska. Badanie z wykorzystaniem trójwymiarowej artykulografii elektromagnetycznej.

Badanie ruchów artykulatorów w oparciu o zmienne pole elektromagnetyczne o niskim natężeniu daje możliwość obiektywnej weryfikacji układu tych artykulatorów.Weryfikacja taka jest konieczna dla diagnozy źródeł zróżnicowania między IDS i ADS na poziomie produkcji mowy, podobnie jak niezbędne jest uzupełnienie obserwacji czynionych w tym zakresie w domenie analiz fonetyczno-akustycznych. Światowa literatura przedmiotu dostarcza bardzo nielicznych informacji opartych na badaniach artykulograficznych w w/w zakresie.

Katarzyna Klessa

Katarzyna Klessa - specjalizuje się w językoznawczych badaniach empirycznych, najczęściej opartych o dane korpusowe. Główny obszar jej zainteresowań naukowych to fonetyka eksperymentalna i badanie cech językowych i parajęzykowych w komunikacji międzyludzkiej (m. in. emocje w głosie, korelaty akustyczne i artykulacyjne stylu wypowiedzi, dopasowanie komunikacyjne rozmówców, relacje prozodia mowy – gesty). Na potrzeby takich analiz zainicjowała implementację i współtworzy ogólnodostępne oprogramowanie komputerowe Annotation Pro, służące do wielowarstwowej anotacji cech językowych i parajęzykowych wypowiedzi. Angażuje się również w działania związane z tworzeniem językowych baz danych i archiwów cyfrowych (zob. np. languagesindanger.eu, inne-jezyki.amu.edu.pl).