Teatralna recepcja tekstów Jana Kotta w Japonii

Jan Kott (1914-2001) jest chyba najbardziej znanym w świecie polskim krytykiem teatralnym i teatrologiem. Stało się tak przede wszystkim za sprawą zbioru esejów Szekspir współczesny, które były przełomową publikacją dotyczącą recepcji Shakespeare’a w powojennym świecie i nowych możliwościach adaptacji jego tekstów. Zbiór został przetłumaczony na ponad 20 języków i jest wznawiany także współcześnie. W 1968 roku został po raz pierwszy wydany w języku japońskim, w tłumaczeniu Kishiego Tetsuo. Zapoczątkował on nie tylko popularność Jana Kotta w Japonii, ale także inscenizacji sztuk Shakespeare’a we współczesnym wydaniu, we współczesnym języku japońskim. W kolejnych latach przetłumaczonych zostało na japoński jeszcze sześć książek autorstwa Kotta, a także kilka artykułów. Sam Kott gościł w Japonii kilka razy, czego śladem są przede wszystkim wywiady z nim, publikowane w poczytnych czasopismach japońskich lat 70., a także dwa ważne eseje, które poświęcił klasycznemu teatrowi japońskiemu. W twórczości Kotta widać również wpływ japońskich badaczy, takich jak np. antropolog Yamaguchi Masao.
Powyższy opis stanowi już niejako owoc przeprowadzonych badań, temat bowiem nie był do tej pory poruszany, co, biorąc pod uwagę, światową recepcję tekstów Jana Kotta jest zaskakujące.

Iga Rutkowska

Dr Iga Rutkowska, adiunkt w Zakładzie Japonistyki Instytutu Orientalistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, absolwentka Kollegium MISH UW, w ramach którego ukończyła etnologię i japonistykę. Była stypendystką japońskiego Ministerstwa Kultury (2004/05) i Japan Foundation (2009/10.)

W centrum jej badań znajduje się teatr japoński, przede wszystkim klasyczny teatr kabuki, ale także teatr współczesny i jego związki z polską dramaturgią i krytyką. Główny i najbliższy jej sercu teren badań to jednak amatorskie, wiejskie kabuki. Od 2010 roku ma bliski kontakt z trupą Kuromori Kabuki (z miasta Sakata), która w 2019 roku gościła w Polsce, dzięki czemu Iga Rutkowska otrzymała w 2020 roku Specjalną Nagrodę za Zasługi dla miasta Sakata.

Jest autorką książek z dziedziny kultury Japonii, a przede wszystkim teatru, w tym: W Kawagoe. Antropolog wobec życia codziennego Japończyków (2006), Boska obecność. O względności tekstu i rytuału w teatrze kabuki (2015)oraz Teatr kabuki – kwiat Edo (2016), a także wielu artykułów naukowych i popularno-naukowych. W 2021 roku obroniła pracę licencjacką na kierunku Wiedza o Teatrze, Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie.